HAZOP

Door Krishni Arumugam en Enrico Lammers

Er zijn vele soorten risicoanalyse technieken zoals: HAZOP, LOPA, SWIFT en nog veel meer. Academische artikelen zoals Hazard Evaluation Techniques, over de selectie van de juiste process safety risico boordelingsmethoden, zijn interessant leesvoer voor een process safety engineer. Laten we deze lange term voor het gemak even afkorten tot PHA (Process Hazard Analysis). (Process Hazard Evaluation (PHE) is ook een veel gebruikte afkorting, maar we kiezen hier voor het eerste…)

Zoals we al vaker hebben vastgesteld is dit binnen het process safety vakgebied één van de grootste uitdagingen: de selectie van de juiste PHA methode voor het beoordelen van de risico’s en vervolgens het op de juiste manier toepassen van die methode. Want ook al heb je de beste techniek geselecteerd, dat geeft je nog geen garantie dat alle risico’s juist worden ingeschat. Daar is meer voor nodig.

Meten is weten

Zoals bij elk onderzoek biedt een literatuuronderzoek een overweldigende bron van informatie over PHA technieken. Veel van de referenties vergelijken PHA studies in een bepaalde toepassing. Maar het is niet altijd duidelijk hoe ze moeten worden toegepast. En hoe nuttig deze vergelijkingen ook zijn, het is ondoenlijk om te zeggen dat elke mogelijke techniek wordt vermeld.

Er kan een subjectieve beoordeling van de voor- en nadelen worden gemaakt, vooral in het geval van kwalitatieve methoden zoals een HAZOP (HAZard & OPerability) studie (de fijnproevers herkennen de bewuste contradictie in deze zin). Maar de echte vraag over de juiste PHA methode heeft te maken met het vermogen van die methode om alle relevante gevaren te identificeren. Meten is weten! Want je kan je pas tegen een gevaar wapenen als je dat gevaar hebt geïdentificeerd.

Wat is de juiste PHA techniek?

In de praktijk is dit het zwakste punt (één van de gaten in het zwitserse kaas model). De selectie van de juiste PHA techniek zou een formele stap moeten zijn voorafgaand aan elke PHA studie (maar gebeurt ons inziens bijna nooit…).

Zodra de geschikte techniek is geselecteerd hangt de waarde van de uitkomst niet alleen af ​​van de toepassing, maar ook van de beschikbare bronnen (zoals de expertise en ervaring van het team en de kwaliteit van de documentatie). Het is zinloos om een ​​HAZOP uit te voeren zonder een ervaren voorzitter (facilitator) of zonder as-built documentatie.

Hoe slechter de kwaliteit van de documentatie, hoe meer wordt verlangd van de expertise en ervaring van het team. En andersom: is de documentatie spik en span en geeft dit exact de situatie weer zoals het in het veld aanwezig is, dan kan je met minder ervaring in het team ook goede resultaten krijgen. De uitkomst van een studie met minder gebruikelijke technieken kan waarschijnlijk meer waarde hebben indien de expertise van het team optimaal wordt benut ten opzichte van de juiste PHA methode met minder goede resources.

De vergelijking in de literatuur probeert technieken te matchen bij verschillende soorten installaties, waarbij niet alleen rekening wordt gehouden met de waarschijnlijkheid op beschikbare middelen om de beoordeling uit te voeren, maar ook met de omvang van de aanwezige gevaren.

Met uitzondering van de veelgebruikte HAZOP techniek zijn er weinig formele documenten beschikbaar over de toepassing van dergelijke technieken. De meest gebruikelijke methode om een ​​techniek te leren toepassen is het volgen van één van de vele trainingen of het samenwerken met een meer ervaren collega.

Het ontbreken van formele richtlijnen voor een reeks technieken die zeer flexibel moeten zijn is wel te verklaren. Hun toepassing op een breed scala aan omstandigheden moet mogelijk blijven, zonder het vrije denken te ontmoedigen. De beschikbare richtlijnen lijken zich te concentreren op het geven van een beschrijving van de techniek in plaats van het stellen van kwaliteitsnormen voor de toepassing van de techniek.

En hier ligt de echte uitdaging …

Om meer eenduidigheid te krijgen in de uitkomst van PHA studies hebben wij als een test een aantal gestandaardiseerde scenario’s ontwikkeld. Neem bijvoorbeeld het scenario: hoog niveau leidt tot overvullen van een tank. Dit is een scenario dat bij elke PHA studie waar een vloeistof in een tank wordt opgeslagen naar voren komt (of moet komen). Afhankelijk van de eigenschappen van de gemorste vloeistof kan je volgens een gestandaardiseerd scenario vervolgens bepalen hoe tegen dit scenario beveiligd moet worden. Dit verhoogt de efficiency en effectiviteit van een PHA studie aanzienlijk en hiermee willen we de waarde van de uitkomsten van een PHA studie continu (verder) blijven verhogen.

Wat doen jullie om de uitkomst van je PHA studie te optimaliseren?

Wat zijn de uitdagingen waar jullie PHA team tegenaan loopt?

Heb jij een mening hierover? Tip dan de redactie, dan kunnen we er een blog over schrijven of kunnen we erop reageren en kunnen we er allemaal wat van leren.